Kaibutsu (2023)

Ik ondertussen toe aan mijn 17e Kore-eda. Ook een fan en geen enkele film die onder de 3,0* zakt, zelfs het meest zwakke Franse uitje La Vérité (Film, 2019) niet. Wederom een prachtige film dit, niet van het niveau van 20 jaar terug, maar ik genoot ervan. Helemaal alleen in de zaal, een zegen en een vloek tegelijk. De aanpak van Koreeda is toch wel bijzonder, toch voor zijn doen althans wanneer hij het ontvouwde plot vanuit verschillende perspectieven opnieuw laat gebeuren, met die extra duiding en context van een eerder geziene scène. Het is net door die andere invalshoeken dat je anders naar de personages gaat kijken. Kore-eda doet dat op een erg ingetogen subtiele manier zoals we dat gewend zijn van hem. De erg zachte ondersteunende pianomuziek van Sakamoto doet de rest. De titelkeuze voelt wat vreemd aan. Ongewoon hard ook, want de vlag dekt de lading toch niet helemaal. Het is eerder een ingetogen moreel vraagstuk over pesten, het stilzwijgen ervan of ambivalente verhouding tussen dader en slachtoffer. Geen zuivere (eenvoudige) pestfilm om het kort door de bocht te zeggen. Kore-eda trekt het echt wel open tot een warme coming-of-age. Mooi!

Nadat ze ontdekt dat docent Hori [Eita Nagayama] haar zoon Minato [Soya Kurokawa] een bloedneus heeft bezorgd, gaat Saori [Sakura Ando] meteen direct verhaal halen op school. Ze neemt geen genoegen met Hori’s excuses en verwijt schoolhoofd Fushimi [Yûko Tanaka] dat ze geen verdere maatregelen tegen Hori neemt. Vervolgens zien we eerst wat zich heeft afgespeeld door de ogen van Hori en tenslotte vanuit Minato’s perspectief. Net als in de Kurosawa’s meesterlijke Rashomon verandert je kijk op de gebeurtenissen en je oordeel over de betrokken personen bij elk perspectief. Yûji Sakamoto schreef het intelligente, boeiende scenario waarin een belangrijke rol is voor Minato’s klasgenoot Yori [Hinata Hiiragi], die het doelwit van pesterijen is. Uitstekend acteerwerk over de gehele linie, maar vooral het samenspel van Korokawa en Hiiragi laat een diepe indruk achter.

Ik lees in allerlei commentaren de vergelijking met Rashomon. Maar die klopt m.i. niet. Zowel de thematiek van die film is net wat anders als de hele insteek. Rashomon kent viermaal een verteld verhaal maar steeds met andere details en een andere invulling. Wat de waarheid is, is aan de kijker. Deze Kaibutsu vind ik veel rechtlijniger. Hier is niet de vraag wat de waarheid is. Er is één verhaal en één waarheid en door vanuit verscheidene personages dat verhaal te vertellen komt steeds meer naar voren. Het zegt wel iets over perspectief en hele en halve waarheden die daaruit komen, maar deze film is zeker geen Rashomon. Ik vond Kaibutsu meer weg hebben van zo'n stukje uit Jackie Brown. Enfin, Koreeda is het ook al een tijdje een beetje kwijt. Visueel is het allemaal weer zeer verzorgd en het tempo, de sfeer, de montage, de geluidsband: dat is allemaal weer dik in orde. Ook de vele kleine momenten (zeker in het laatste halfuur) zijn af en toe prachtig. Maar van pakweg 2005-2015 had hij echt mooie verhalen te vertellen en vooral boeiende personages en dat heeft hij al een tijdje niet meer. Dit script kent natuurlijk die gimmick en er worden best interessante dingen gezegd over pesten, maar de personages zelf zijn redelijk inwisselbaar. Deze film draait meer om die plot dan om de personen. Bovendien vond ik de eerste drie kwartier af en toe erg vreemd. Dat valt later meer op zijn plek maar dat werkte op dat moment niet en dan heb je het toch over 1/3 van de film. Met moeite 3,0*.