Ella Fitzgerald: Just One of Those Things (2019)

Een documentaire die de stramien opbouw volgt met interviews en archiefbeelden. Maar wel mooie beelden en heerlijk om naar te luisteren. Bij documentaires als dit helpt het natuurlijk ook wel als je geïnteresseerd bent in het onderwerp. Een aanrader voor muziekliefhebbers. Mooi dat zo'n verhalen verteld worden, het blijft altijd de vraag of ze ook mensen overtuigen die Ella nog niet echt kennen. Maar uiteraard logisch dat een ster als Ella Fitzgerald een goed gemaakte documentaire krijgt.

De muziek van Ella Fitzgerald kende ik maar oppervlakkig en wat is deze docu een ear opener. Ik had er geen idee van dat ze naast het interpreteren van The Great American Songbook zo fanatiek bezig geweest is met be bop, waarbij ze briljant vocaal soleert. Ja daar wil ik eens gaan voorzitten om het goed te beluisteren, na de briljante flarden die ik in deze docu gehoord heb. De geschiedenis van Ella is natuurlijk ook de geschiedenis van een cultureel woelig tijdsgewricht in de USA. Ze werd groot in Harlem waar het bulkte van Afro-Amerikaans talent - the black renaissance - van waaruit ze nadien de wereld zou veroveren. Daarbij kreeg ze evenzeer af te rekenen met de discriminerende issues als een modale zwarte - genre dat ze wel kon optreden in een stad maar niet op restaurant gaan bijvoorbeeld. Een natuurtalent was ze. En daar heeft haar onthutsend grimmige jeugd - de tijd die ze doorbracht in een opvangtehuis - gelukkig geen afbreuk aan gedaan, maar haar misschien wel het doorzettingsvermogen gegeven nodig om te slagen. Verder is deze docu een who’s who van de jazzwereld waar het prettig is om alle groten te zien langskomen zoals Duke Ellington, Count Basie, Louis Armstrong, Frank Sinatra en zo voort. Had er geen idee van dat ze getrouwd geweest is met de ook al briljante bassist Ray Brown. Hun geadopteerde zoon Ray Brown Jr. komt eveneens uitgebreid aan bod in de interviewronde en levert een treffende bijdrage, net als de honderdjarige ex-danseres Norma Miller die getuige was van het debuut van Ella in Apollo Theatre begin jaren ‘30. Aangezien mijn enthousiasme voor Ella Fitzgerald nu helemaal ontvlamd is, kan ik niet anders dan de volle score geven voor deze docu waarbij leven en werk (maar haar leven was toch vooral werk) evenwichtig aan bod komen.

De documentaire doet wat je van een documentaire verwacht: het doorloopt met zevenmijlslaarzen het leven en werk van de succesvolle jazz-zangeres Ella Fitzgerald. Echt boeiend is haar leven echter niet en het verhaal laat zich eenvoudig samenvatten: ze wilde eigenlijk danseres worden maar geïmponeerd door een dansende tweeling besloot ze op het podium een liedje te zingen en dat was meteen een succes. Ze leefde voor de aandacht en liefde van het publiek voor haar zangkunst – ze was niet knap dus geen glamourgirl – en toen de leider van haar swingband in de jaren ‘30 overleed werd het haar band. In de jaren ’40 taande haar succes even – artiesten als Frank Sinatra waren populair – waarbij Ella aanhaakte bij de beboprevolutie in de jazz. Maar in de jaren ’50 kreeg ze een manager die haar songbook-liederen liet zingen waarmee ze wereldwijd een ster werd, ofschoon ze als zwarte in de VS in ieder geval in het Zuiden een tweederangsburger bleef vanwege de rassensegregatie. In de jaren ’60 begon ook blank Amerika haar steeds meer te erkennen als top-zangeres en – verslaafd aan het succes – ze bleef zingen tot ze stierf.