Mr. Jones (2019)

Weer zo’n stukje relatief recente geschiedenis waar we eigenlijk niets van weten. Weggedrukt door de bedoening van WW2 die daarna kwam, en tsja, het was in een ander land een heel stuk verderop. Of toch door kwade bedoelingen weggecensureerd, ook nu nog. De doofpot draaide toen in ieder geval overuren, en dat komt nu ook best nog wel eens voor - het bestuur van de meeste landen leeft tenslotte niet volgens het motto ‘eerlijk duurt het langst’. En vergelijkbare dingen gebeuren vandaag de dag nog steeds - denk maar even aan de arme Oeigoeren. Of de film behalve het onderwerp nou zo verschrikkelijk goed en interessant is, mwah - in ieder geval is de interactie tussen Jones en Orwell interessant. Ook daar wist ik eigenlijk niet echt van. En een fraai tijdsbeeld is het zeker ook, en het geeft ook wel een beeld - zij het minder dan fraai - van de vroege jaren van de Sovietunie. Het kapitalisme is dan niet alles, het communisme blijft toch een moeizaam ideaal wat in de praktijk niet te verwezenlijken is.

Regisseur Agnieszka Holland staat doorgaans garant voor de pakkende films, vaak over mensen die in de verdrukking komen. In dit schokkend docudrama vertelt zij het verhaal van Gareth Jones, de journalist die uit eerste hand verslag deed van de kolossale hongersnood (met miljoenen slachtoffers) in de Oekraïne begin jaren 30. Het middengedeelte waarin de hongersnood in beeld wordt gebracht, is verbijsterend. Eigenlijk geldt dat evenzeer voor de manipulaties om het verhaal van Jones vanwege “hoger belang” in discredit te brengen. Geen absolute topper, maar ik schrik toch een beetje van de matige waarderingen op dit forum. O, ironie.

Goed, boeiend en interessant, deze naar een waar gebeuren film van Agnieszka Holland. Het gebeuren in de sovjetlanden was mij wel bekend maar de figuur van freelancer Jones die de ogen van het Westen deed open gaan door de waarheid te verkondigen, is totaal nieuw. Sluit enigszins aan bij de actualiteit en toont aan dat Stalin's politiek, hier aangaande de collectieve landbouw, niet vlekkeloos was. Later kwamen ook praktijken als de kampen in Siberië en de willekeur bij het ontnemen van de vrijheid van het individu aan het licht.